1. janv., 2021

De io al Dio kaj al nenio

En ĉi tiu artikoleto mi volas montri kiel oni povas flirti de vorto al vorto
sen bezoni traduki al sia ĉiutaga lingvo.
Ĉu ĉi tiu metodo kiu iras de ideo al ideo ne permesas malkovri kaj revidi sian vorttrezoron ?

Sen bezoni interlingvajn  vortarojn, oni povas sin helpi per
https://vortaro.net

Racio, Scienco progresas danke al la racio. (Kartezio, karteziismo)
Skeptikismo kongruas kun la racio.
Skeptikismo = zetetiko
Ateismo, ateisto, panteismo de Spinozo (A.Einstein), materiismo
Agnostikismo, ignotikismo
Ateisto : "Mi kredas ke Dio ne ekzistas." (Stephen Hawking)
Agnostikisto : "Mi ne scias ĉu Dio ekzistas aŭ ne."
Ignotikismo : "Mi ne scias kion signifas demando pri dio."
Transcenda, Transmonda, superreala, transpasi la racion.
Kredo al Dio bezonas transcendon.
Diismo, diisto = deismo, deisto
Politeismo # monoteismo # panteismo # ateismo
# agnostikismo # materiismo
Transcendo ne tute kongruas kun racio.
Transcenda kredo kondukas al religio.
Transcendo, kredo, kredaro, religio, ideologio.
Kredo # malkredo, nekredo, miskredo
Religio # malreligio, nereligio, misreligio,
religieto, sekto, antaŭjuĝo, superstiĉo
Dogmo, doktrino, sakra teksto, Talmudo, biblio, Korano
dogmatismo, teologio, teologiisto
Apostato, renegato, kabeinto
Apostolo, propagandisto, entuziasmo, fanatiko,
fanatikeco, maltoleremo
Kredanto, dikredanto, panteismo
Religia praktikanto, religia nepratikanto,
fervora, nefervora, malfervora,
entuziamo, febro, pasio, flameco, fanatikeco, sektemeco
Politeismo, egipta …, greka …, romia religio, hinduismo, budismo
Panteismo, india panteismo, afrikaj politeismoj,
aziaj politeismoj, polinezia politeismo
Monoteismo, Budhismo, Zaatuŝtro, zoroastro (Niĉeo),
judaismo = judismo # (antisemitismo, hitlerismo),
kristanismo, katolikismo, ortodoksa,
ortodoksismo, malortodoksa, hilelismo (LL. Zamenhof),
bahaismo (Lidia Zamenhof),
Ortodoksa = konforma al la tradicia doktrino
Laiko, profano # Kleriko,
Laikeco # rifuzo de klerika influo
Klerikemeco # malklerikemeco = laikemeco
Toleremo # maltoleremo
Racieco = toleremo
Karitato = religia helpemo kaj kompatemo
Solidareco = laika reciproka dependeco
Simpatio # malsimpatio (= antipatio) , Empatio (…trovebla en eo.wikipedia.org)
Malracieco = maltoleremo
Maltoleremo, herezo, miskredo, malkredo, sorĉo, ŝamano, divenisto, aŭguristo, diablo, satano, infero, paradizo

Satanismo # maldiismo
Katolika maltoleremo = inkvizicio, turmentado, forbruligado de sorĉistinoj,
ĉasado al sorĉistinoj
Cenzuro, indekso
Inkvizicio, tribunalo kontraŭ herezoj kaj sorĉo, turmentado, torturo, mortbruligo
Sekreta polico, diktaturo, proceso, maljustaj procesoj, ekstermo de oponantoj, genocido,
Ideologio

Estimata leganto, se vi trovas eraron aŭ malklarecon en mia teksto,
mi invitas vin : " Helpon ! " …helpu min en la korektado de miaj artikoloj.
Por tion fari, sufiĉas lasi komentojn.